یکی از بخش‌های کلیدی در هویت‌بخشی به هر ساختمان، نمای خارجی آن است. نمای یک ساختمان نه تنها از نظر زیبایی و جلوه‌ی بصری اهمیت دارد، بلکه نقش پوشش‌دهنده و محافظت‌کننده در برابر عوامل طبیعی را نیز ایفا می‌کند. در سال‌های اخیر، با رشد صنعت ساختمان و ظهور فناوری‌های پیشرفته در تولید مصالح، سرامیک‌های نمای ساختمان با طرح‌های متنوع و کیفیت بالا بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته‌اند.در این میان، سرامیک‌های طرح سنگ طبیعی به‌عنوان جایگزینی کارآمد و زیبا برای سنگ‌های طبیعی شناخته می‌شوند. فروشگاه سرامیک این محصولات تلاش می‌کنند جذابیت و اصالت سنگ طبیعی را با ویژگی‌های فنی مطلوب سرامیک ترکیب کنند. نتیجه‌ی این تلفیق، محصولی است که از نظر دوام، زیبایی، سهولت نصب، نگهداری و صرفه‌ی اقتصادی می‌تواند در بسیاری از پروژه‌ها انتخابی باشد.

سرامیک نمای طرح سنگ طبیعی؛ مفهومی نو در طراحی ساختمان

پیشرفت در تکنولوژی ساخت و چاپ دیجیتال روی سرامیک سبب شده تا تولیدکنندگان بتوانند رگه‌ها، رنگ‌ها، بافت و نقوش سنگ‌های طبیعی را عیناً یا با اندکی تفاوت روی بدنه‌ی سرامیک بازآفرینی کنند. این قابلیت، راهی را برای معماران و سازندگان گشوده است تا بدون نگرانی از محدودیت‌ها و دشواری‌های استفاده از سنگ طبیعی، جلوه‌ی آن را در نما یا دکوراسیون ساختمان اجرا کنند. برای خرید سرامیک کف اقدام کنید.

مفهوم نو بودن در اینجاست که نسل جدیدی از سرامیک‌ها با لایه‌های بسیار نازک لعاب دیجیتال، رگه‌های طبیعی سنگ را شبیه‌سازی می‌کنند و حتی در برخی نمونه‌ها با برجسته‌سازی سطح، حس لمس سنگ واقعی را القا می‌کنند. بنابراین، اگر کسی از فاصله‌ی معمولی به نما نگاه کند، در بسیاری از موارد تشخیص اینکه متریال به‌کاررفته سنگ طبیعی است یا سرامیک، دشوار خواهد بود. این امر حوزه‌ی طراحی را متحول کرده و دست طراحان را برای تلفیق زیبایی و مدرنیته باز گذاشته است.

تاریخچه‌ی استفاده از سنگ و سرامیک در نمای ساختمان

استفاده از سنگ در نمای بنا، قدمتی هزاران ساله دارد. از اهرام مصر تا بناهای باشکوه یونانی و رومی، سنگ همیشه به عنوان مصالحی بادوام و شکوهمند مطرح بوده است. در ایران نیز آثار باستانی همچون تخت جمشید یا بناهای صفوی در اصفهان، جلوه‌ای از استفاده‌ی گسترده از سنگ طبیعی در معماری سنتی و باستانی را نشان می‌دهد. برای خرید سرامیک نما ساختمان کلیک کنید.

از سوی دیگر، کاشی و سرامیک هم در تاریخ معماری ایران و جهان سابقه‌ای کهن دارند. کاشی‌کاری‌های باشکوه اماکن مذهبی در ایران، ترکیه، مراکش و اندلس نشان از مهارت هنری و صنایع دستی در خلق طرح‌های بدیع دارد. با توسعه‌ی صنعت مدرن و کوره‌های پیشرفته، کاشی و سرامیک به شکل صنعتی تولید شد و به‌مرور در دیوارها، کف‌ها و نهایتاً در نمای خارجی به کار رفت.

در دهه‌های اخیر، با تحول در فناوری چاپ دیجیتال روی سرامیک، تولیدکنندگان توانستند طرح‌های بسیار دقیق و واقع‌گرایانه‌ای را چاپ کنند. این تحول ابتدا با شبیه‌سازی سنگ مرمر و گرانیت آغاز شد و رفته‌رفته طرح‌ها و بافت‌های متنوع‌تر دیگری نیز به بازار آمد. امروزه سرامیک طرح سنگ به انتخابی برتر برای نماسازی در پروژه‌های مدرن، مینیمال و حتی کلاسیک تبدیل شده است.

فرآیند تولید سرامیک طرح سنگ

برای ساخت سرامیک طرح سنگ طبیعی، مراحل اصلی تولید مشابه سایر سرامیک‌هاست اما در بخش لعاب و چاپ، فرایند خاصی طی می‌شود:

• آماده‌سازی بدنه: ترکیبی از خاک رس، فلدسپات، سیلیس و دیگر مواد معدنی با نسبت‌های دقیق ترکیب می‌شوند تا خمیری مناسب به دست آید. این خمیر در دستگاه‌های پرس به شکل موردنظر در می‌آید.
• پخت اولیه (بیسکویت): قطعات پرس‌شده وارد کوره می‌شوند. در دماهای بالا (حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه)، بدنه‌ای نیمه‌متراکم ایجاد می‌شود.
• لعاب‌دهی و چاپ دیجیتال: سرامیک پس از خنک‌شدن به بخش لعاب و چاپ منتقل می‌شود. در اینجا، از فناوری چاپ دیجیتال جوهرافشان استفاده می‌شود تا طرح سنگ (مثلاً رگه‌های مرمر یا بافت تراورتن) را با وضوح بالا روی سطح چاپ کنند. سپس یک لایه‌ی لعاب نازک برای محافظت از طرح و ایجاد پوشش شیشه‌ای روی سطح اعمال می‌شود.
• پخت نهایی: سرامیک دوباره در دمای بالاتر قرار می‌گیرد (گاهی نزدیک به ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد در پرسلان‌های فول بادی). در این مرحله لعاب و بدنه کاملاً پیوند می‌خورند و سطحی مقاوم شکل می‌گیرد.
• کنترل کیفیت و درجه‌بندی: محصولات پس از سردشدن از نظر فنی و ظاهری کنترل می‌شوند و در صورت تأیید استانداردها، بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌گردند.

این فرآیند باعث می‌شود سرامیک نهایی از نظر مقاومت خمشی، ضربه، سایش و تغییرات آب‌وهوایی بهینه شود و همچنین طرح سنگ طبیعی با جزئیاتی دقیق روی آن نقش ببندد.

مزایای سرامیک نمای طرح سنگ

زیبایی ظاهری و تنوع طراحی

از مهم‌ترین دلایلی که معماران را به سمت این متریال جذب می‌کند، زیبایی ظاهری آن است. سرامیک طرح سنگ می‌تواند تمام جزئیات یک سنگ طبیعی، از رگه‌ها و سایه‌روشن‌ها گرفته تا بافت‌های ریز سطح را شبیه‌سازی کند. در بسیاری مواقع، تشخیص تفاوت میان سنگ طبیعی و سرامیک از فاصله‌ی معمولی سخت است. ضمن اینکه تنوع رنگی سرامیک حتی از بسیاری سنگ‌های طبیعی هم بیشتر است.

دوام و مقاومت بالا

سرامیک‌های پرسلانی که برای نما طراحی می‌شوند، در دمای بالاتری پخته می‌شوند؛ در نتیجه تخلخل کم و مقاومت بالایی در برابر ضربه، خراش، شرایط جوی و اشعه‌ی UV دارند. در اقلیم‌های سردسیر، گرمسیر، مرطوب یا خشک، سرامیک طرح سنگ می‌تواند سال‌ها شکل و رنگ خود را حفظ کند و مقاومت خوبی در برابر یخ‌زدگی داشته باشد.

وزن و ضخامت مناسب

برخلاف سنگ‌های طبیعی که وزن بالایی دارند و سازه‌ی نما را سنگین می‌کنند، سرامیک‌ها غالباً در ضخامت ۱۰ تا ۱۲ میلی‌متر (یا حتی کمتر) تولید می‌شوند و سبک‌ترند. این موضوع در ساختمان‌های مرتفع یا پروژه‌هایی با محدودیت سازه‌ای بسیار ارزشمند است.

نگهداری و نظافت آسان

سطح لعاب‌دار یا پوشش‌دار سرامیک طرح سنگ، اجازه نمی‌دهد آلودگی و گردوغبار به بافت آن نفوذ کنند. در صورت کثیف‌شدن نما، می‌توان با شستشوی ساده، مثلاً استفاده از فشار آب یا محلول‌های پاک‌کننده‌ی ملایم، آن را تمیز کرد. در مقایسه با سنگ طبیعی که ممکن است شوره بزند یا لک شود، سرامیک این قبیل مشکلات را کمتر دارد.

مقرون‌به‌صرفه بودن در درازمدت

قیمت برخی سرامیک‌های پرسلانی طرح سنگ ممکن است در نگاه اول بالا به نظر برسد، اما معمولاً در مقایسه با سنگ‌های کمیاب و گران‌قیمت ارزان‌تر تمام می‌شوند. از طرف دیگر، دوام بیشتر و نیاز کمتر به نگهداری یا تعمیرات موضعی، در بلندمدت آن‌ها را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تبدیل می‌کند. برای خرید سرامیک با قیمت ارزان کلیک کنید.

معایب و چالش‌های احتمالی 

هزینه‌ی اولیه
سرامیک‌های طرح سنگ باکیفیت، از سرامیک‌های معمولی گران‌ترند. این امر به‌ویژه برای محصولات پرسلانی برندهای معتبر یا اسلب‌های بزرگ صادق است. بااین‌حال، در قیاس با برخی سنگ‌های طبیعی وارداتی یا کمیاب ممکن است هنوز مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.

حساسیت به ضربه‌های ناگهانی
هرچند مقاومت پرسلان بالا است، اما یک ضربه‌ی محکم با جسم سخت می‌تواند باعث ترک‌خوردگی یا لب‌پریدگی شود. این مشکل در ارتفاعات بالای نما کمتر رخ می‌دهد ولی حین حمل‌ونقل یا در بخش‌های پایینی ساختمان باید مدنظر قرار گیرد.

ریسک تغییر رنگ در محصولات غیراستاندارد
اگر تولیدکننده از فناوری چاپ دیجیتال یا لعاب باکیفیت استفاده نکرده باشد، ممکن است در اثر نور خورشید، باران‌های اسیدی یا آلودگی هوا، رنگ و لعاب سرامیک کدر شود یا تغییر کند. بنابراین انتخاب برندهای معتبر و دارای استاندارد، ضروری است.

نیاز به مهارت فنی در نصب
سرامیک‌های طرح سنگ، به‌ویژه در ابعاد بزرگ (مثلاً ۶۰×۱۲۰ یا حتی ۱۲۰×۲۴۰ سانتی‌متر)، برای نصب صحیح به تیم اجرایی ماهر و تجهیزات مناسب نیاز دارند. اجرای غیراصولی می‌تواند منجر به کنده‌شدن سرامیک‌ها یا به‌هم‌ریختگی بندکشی شود.

انواع طرح‌های سنگ طبیعی بر روی سرامیک

طرح سنگ مرمر
مرمر به دلیل رگه‌های ظریف و سطح براق، جلوه‌ای لوکس دارد. سرامیک طرح مرمر، طیف رنگی متنوعی (سفید، کرم، طوسی، سبز و …) را پوشش می‌دهد و می‌تواند حس شکوه و ظرافت را القا کند.

طرح سنگ تراورتن
تراورتن یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های نمای ایران است. تخلخل‌های خاص و رنگ‌های گرم (کرم، بژ، قهوه‌ای روشن) از نشانه‌های اصلی آن محسوب می‌شوند. سرامیک طرح تراورتن با چاپ این تخلخل‌ها یا ایجاد برجستگی‌های ریز، بسیار مشابه سنگ اصلی عمل می‌کند.

طرح سنگ گرانیت
گرانیت با رگه‌ها و دانه‌بندی خاص خود شناخته می‌شود. سرامیک طرح گرانیت تلاش می‌کند لکه‌های رنگی ریز و درشت را به شکل واقع‌گرایانه شبیه‌سازی کند و به نمای ساختمان جلوه‌ای محکم و مدرن ببخشد.

طرح سنگ اسلیت و شیل
اسلیت یا شیل ظاهری لایه‌لایه و نسبتاً نامنظم دارد و در معماری مدرن و روستیک محبوب است. سرامیک طرح اسلیت معمولاً در رنگ‌های تیره مانند خاکستری، قهوه‌ای یا مشکی عرضه می‌شود و بافت سه‌بعدی برجسته‌ای دارد.

طرح سنگ اونیکس
اونیکس با رگه‌های موج‌دار و گاه نیمه‌شفاف، حسی لوکس و پرزرق‌وبرق دارد. سرامیک طرح اونیکس به‌ویژه در لابی هتل‌ها، مجتمع‌های تجاری و فضاهای داخلی مجلل مورد استفاده قرار می‌گیرد و با سطحی صیقلی و رنگ‌های روشن جلوه‌ای منحصربه‌فرد ایجاد می‌کند.

روش‌های نصب سرامیک نمای طرح سنگ

روش ملات‌محور
در این روش، پشت سرامیک با دوغاب سیمان یا ملات مخصوص پوشانده شده و روی دیوار یا سطح زیرین (آستر سیمانی) نصب می‌گردد. هزینه‌ی کمتر در مقایسه با روش‌های مدرن از مزایای آن است اما مشکلاتی مانند احتمال کنده‌شدن در درازمدت، وزن زیاد و ریسک نفوذ رطوبت در صورت اجرای غیراصولی وجود دارد.

روش خشک
در این روش، ریل‌ها و پروفیل‌های فلزی بر روی دیوار اصلی نصب می‌شود و سپس قطعات سرامیک با کلیپس‌های مخصوص روی آن قرار می‌گیرند. مزیت‌های این روش عبارتند از: کاهش وزن نما، امکان تعویض موضعی آسان، اجرای سریع و تهویه‌ی هوای پشت سرامیک. البته هزینه‌ی اولیه نصب خشک بالاتر است و نیاز به متخصصین مجرب دارد.

استفاده از چسب‌های پلیمری تخصصی
در این روش، پس از آماده‌سازی و ترازکردن زیرکار، سرامیک‌ها با چسب‌های پلیمری قوی به دیوار چسبانده می‌شوند. این روش سرعت بالایی دارد و در صورت رعایت اصول، اتصال مقاوم و بادوام ایجاد می‌کند. کیفیت چسب و مهارت در زیرسازی برای موفقیت این روش حیاتی است.

نکات فنی در انتخاب و اجرا

توجه به استانداردها و مشخصات فنی
سرامیک نمای خارجی باید جذب آب بسیار پایین، مقاومت خمشی مناسب و مقاومت در برابر شوک حرارتی داشته باشد. محصولات با استانداردهای ملی و بین‌المللی نظیر EN 14411 یا ISO 13006 قابل اعتمادتر هستند.

درز انبساط و کنترل حرارتی
نمای ساختمان در معرض تغییرات دما منبسط و منقبض می‌شود. لذا درزهای انبساط در فواصل معین باید در نظر گرفته شوند تا از ترک‌خوردگی یا جداشدن سرامیک جلوگیری شود.

زیرسازی و استحکام دیوار
دیوار زیرکار بایستی عاری از ترک و رطوبت باشد و سطحی مستحکم و تراز داشته باشد. یک آستر سیمانی مقاوم یا بتنی، کیفیت اجرای سرامیک را تضمین می‌کند.

بندکشی و درزگیری مناسب
اگر نصب به روش ملات‌محور یا چسبی انجام شود، بندکشی باید با مصالح مقاوم در برابر آب و انبساط حرارتی صورت گیرد. در روش خشک نیز استفاده از چسب‌های سیلیکونی یا درزگیرهای مخصوص برای آب‌بندی درزها ضرورت دارد.

لوازم و اتصالات استاندارد
در سیستم خشک، استفاده از ریل‌ها، کلیپس‌ها و پیچ‌ومهره‌های باکیفیت و ضدزنگ اهمیت دارد. در روش‌های ملات‌محور یا چسبی نیز انتخاب مصالح استاندارد و ابزارهای مخصوص (مانند ماله‌ی دندانه‌دار) ضروری است.

ملاحظات اقلیمی و منطقه‌ای
• در مناطق سردسیر و یخبندان، جذب آب پایین سرامیک و رعایت بندکشی صحیح ضروری است.
• در مناطق مرطوب، توجه ویژه‌ای به آب‌بندی و تهویه‌ی پشت نما باید شود.
• در مناطق گرمسیر، مقاومت در برابر اشعه‌ی UV و انبساط حرارتی اهمیت دارد.
• در مناطق بادخیز یا طوفانی، اتصالات باید در برابر بار باد تقویت گردند.

مقایسه‌ی سرامیک طرح سنگ با سایر گزینه‌های نمای ساختمان

سنگ طبیعی واقعی
سنگ طبیعی جلوه‌ای اصیل دارد اما سنگین است و هزینه‌ی بالایی ممکن است داشته باشد. ضمن اینکه یافتن طرح و رنگ یکسان برای تعمیرات آتی دشوار است و نگهداری آن (شوره‌زدگی، جذب رطوبت) پیچیده‌تر می‌نماید. مقاله مزایا و معایب سرامیک نما را بخوانید.

آجر نما
آجر نمایی سنتی و مقاوم ایجاد می‌کند اما تنوع طرح و رنگ آن محدود است و در مناطق مرطوب یا آلوده مستعد شوره‌زدگی است.

نمای کامپوزیت آلومینیوم
ظاهری مدرن دارد و سبک است اما در برابر ضربه‌ و حرارت حساسیت بیشتری نشان می‌دهد و در صورت کیفیت پایین، ممکن است با گذر زمان دچار جداشدگی لایه‌ای شود.

نمای شیشه‌ای (کرتین وال)
جلوه‌ای بسیار مدرن داشته و نور را وارد ساختمان می‌کند اما هزینه‌های بالایی برای اجرا و نگهداری دارد و از لحاظ عایق حرارتی ضعیف‌تر عمل می‌کند.

نمای سیمانی یا بتن اکسپوز
ظاهری مینیمال و صنعتی دارد اما ممکن است دچار ترک‌های ریز شود یا با گذشت زمان و تماس با عوامل جوی کدر و لک شود.

نگهداری و نظافت سرامیک نمای طرح سنگ

روش‌های عمومی شستشو
آلودگی‌ها و گردوغبار سطحی را می‌توان با واترجت فشارقوی پاک کرد. برای لکه‌های مقاوم‌تر، استفاده از برس نرم و مواد شوینده‌ی خنثی کافی است.

بررسی دوره‌ای درزها و بندکشی‌ها

در روش‌های ملات‌محور و چسبی، بندکشی‌ها ممکن است در اثر انبساط و انقباض یا نفوذ آب ترک بخورند. بهتر است به صورت دوره‌ای از نزدیک نما را بازدید و در صورت نیاز، بندکشی‌ها را ترمیم کرد.

رسیدگی به ترک‌های احتمالی

اگر در اثر ضربه یا فشار موضعی، ترک‌خوردگی یا شکستگی در سرامیک‌ها ایجاد شد، باید در اسرع وقت نسبت به تعویض و تعمیر آن اقدام نمود تا مانع از گسترش آسیب شود.

پیشگیری از جرم‌گیری و تغییر رنگ

در مناطق با آلودگی شدید صنعتی، ممکن است به مرور زمان لایه‌ی نازکی از آلودگی روی لعاب سرامیک بنشیند. شستشوی دوره‌ای و اجتناب از مواد شوینده‌ی اسیدی یا بازی قوی، به حفظ درخشش و رنگ اصلی سرامیک کمک شایانی می‌کند.

هزینه‌ها و توجیه اقتصادی

برآورد هزینه‌ی نهایی به عوامل زیر بستگی دارد:
• نوع و درجه‌ی کیفی سرامیک (برند تولیدکننده، پرسلان فول بادی و غیره)
• روش نصب (ملات‌محور در قیاس با نصب خشک)
• ابعاد و متراژ کار (شامل تخفیف‌های حجمی در سفارش زیاد)
• نیروی کار ماهر و دستمزدهای مربوطه
• شرایط حمل‌ونقل و امکانات منطقه‌ای

در مقایسه با سنگ‌های طبیعی لوکس، سرامیک طرح سنگ اغلب هزینه‌ی پایین‌تری دارد و از نظر نگهداری نیز اقتصادی‌تر عمل می‌کند. در بلندمدت، نیاز کمتر به تعمیر یا ترمیم و پایداری در برابر شرایط جوی گوناگون از جمله مزایای مهم آن است.

تأثیرات زیست‌محیطی

مصرف انرژی در تولید

فرآیند تولید سرامیک مستلزم پخت در دماهای بالا بوده و مصرف انرژی قابل توجهی دارد. بااین‌حال، فناوری‌های جدید مانند بازیافت حرارت کوره و استفاده از سوخت‌های پاک، در حال کاهش اثرات محیط‌زیستی این صنعت است.

قابلیت بازیافت و مدیریت پسماند

ضایعات سرامیک در صورت آسیاب و خردشدن می‌توانند در صنایع دیگر (به‌عنوان پرکننده یا تولید مصالح ساختمانی) استفاده شوند. گرچه بازیافت مستقیم سرامیک به شکل اول کمتر رایج است، اما زیرساخت‌ها در حال توسعه هستند.

کاهش بهره‌برداری از معادن سنگ طبیعی

با استفاده از سرامیک طرح سنگ، نیاز به استخراج گسترده‌ی سنگ‌های طبیعی کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند فشار بر منابع معدنی و تخریب طبیعت را تا حدی کم کند و به حفظ محیط زیست کمک نماید.

ترندهای بازار و آینده‌ی سرامیک نمای طرح سنگ

• افزایش ابعاد اسلب: بازار جهانی به سمت سرامیک‌های سایز بزرگ (نظیر ۱۲۰×۲۴۰ سانتی‌متر) پیش می‌رود و اجرای نماهای یکپارچه و کم‌درز را راحت‌تر می‌کند.
• بهبود فناوری چاپ دیجیتال: چاپگرهای جدید امکان ایجاد جزئیات بسیار ریز و رنگ‌های متنوع‌تری را فراهم می‌سازند تا تشخیص سرامیک از سنگ طبیعی دشوارتر شود.
• توسعه لعاب‌های آنتی‌باکتریال و نانو: لعاب‌های نانو با کاهش جذب آلودگی و سهولت تمیزکاری، هزینه‌های نگهداری را پایین می‌آورند.
• تمرکز بر طرح‌های نوین و خاص: علاوه بر تقلید سنگ‌های سنتی (مرمر، تراورتن و …)، تولیدکنندگان در حال ارائه‌ی ترکیب‌هایی از طرح سنگ-چوب یا سنگ-فلز هستند که می‌تواند جلوه‌های خلاقانه‌ای را در نما ایجاد کند.
• سیستم‌های نصب پیشرفته: پیش‌بینی می‌شود روش‌های نصب خشک و مکانیکی با سرعت بیشتری گسترش یابند و اتصالات و ریل‌های مخصوصی به بازار عرضه شوند که اجرایی آسان‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر داشته باشند.

نتیجه‌گیری

سرامیک نمای طرح سنگ طبیعی، تلفیقی از زیبایی اصیل سنگ با ویژگی‌های فنی و مدرن سرامیک را ارائه می‌دهد. پیشرفت فناوری چاپ دیجیتال و لعاب‌های مقاوم سبب شده تا ظاهر این محصولات بسیار نزدیک به سنگ‌های واقعی باشد و در عین حال، از نظر وزن، مقاومت در برابر رطوبت و تغییرات دمایی، نگهداری و هزینه‌های بلندمدت، گزینه‌ای به‌صرفه محسوب شوند.

بااین‌حال، انتخاب و اجرای سرامیک طرح سنگ نیازمند آگاهی از مشخصات فنی، رعایت اصول زیرسازی و نصب درست است. اگرچه هزینه‌ی اولیه‌ی برخی از انواع پرسلان ممکن است بالا باشد، اما در بسیاری موارد در قیاس با سنگ‌های طبیعی لوکس، همچنان مقرون‌به‌صرفه‌تر است. در نهایت، سرامیک طرح سنگ گزینه‌ای ایدئال برای نمای ساختمان‌هایی است که می‌خواهند در کنار جلوه‌ی طبیعی و کلاسیک، از تکنولوژی روز دنیا و صرفه‌ی اقتصادی نیز بهره‌مند شوند.